Botbreuken en ontwrichtingen zorgen voor schade aan het weefsel rondom het bot of gewricht. Bij een botbreuk of ontwrichting staat het lichaamsdeel in een abnormale stand of is er beweeglijkheid. Als de huid door de breuk is beschadigd, is er sprake van een open botbreuk. Wanneer er geen sprake is van een abnormale stand of beweeglijkheid is een botbreuk niet altijd goed te onderscheiden van een kneuzing of verstuiking.

Wat te doen bij een botbreuk?

Bij een botbreuk zoals een gebroken arm, voet of enkel ga je met het slachtoffer naar de huisartsenpost of het ziekenhuis. Is dat niet mogelijk? Bel dan met 1-1-2.

• Laat het slachtoffer zelf de houding bepalen van een gebroken lichaamsdeel.
• Verwijder sieraden van het gewonde lichaamsdeel om beknelling door zwelling te voorkomen.
• Bij een gebroken been bel je 1-1-2. Laat het slachtoffer liggen en ondersteun het been met je handen, een opgerolde deken, opgerolde kleding of bijvoorbeeld tassen. Voorkom dat de voet omklapt en zorg dat het lichaamsdeel zo min mogelijk beweegt.
• Bij open botbreuken dek je de wond af met een steriel kompres. Plak het kompres niet te strak.

Wat te doen bij ontwrichtingen

Bij ontwrichting van de schouder, arm elleboog, pols, knie, voet of enkel ga je na overleg met een huisarts met eigen vervoer naar het ziekenhuis.

• Laat het slachtoffer zelf de houding bepalen van het gebroken lichaamsdeel.
• Verwijder sieraden van het gewonde lichaamsdeel om beknelling door zwelling te voorkomen.
• Zorg ervoor dat het lichaamsdeel zo min mogelijk beweegt.

1-1-2 bellen bij botbreuken en ontwrichtingen

Je belt bij botbreuken en ontwrichtingen naar 1-1-2 in de volgende gevallen:

• Bij een open botbreuk. De kans op extra beschadigingen en infecties is groot.
• Bij een bleke of blauwe huid. De botbreuk heeft dan mogelijk de bloedvoorziening verstoord.
• Bij een gebroken been, heup of bekken. Het slachtoffer kan inwendige bloedingen hebben.
• Ontwrichtingen van been, heup en bekken.
• Als het slachtoffer hevige pijn heeft door de botbreuk of ontwrichting.

Video botbreuk

Bij een botbreuk aan het onderbeen is het belangrijk dat je weet hoe je moet handelen. Om die reden leggen we in onderstaande, informatieve video uit welke stappen genomen moeten worden bij een botbreuk in het onderbeen.

Diploma Eerste Hulp

Een open botbreuk of een ontwrichte onderarm kan er heftig uitzien. Het Oranje Kruis raadt iedereen daarom aan om een EHBO-cursus te volgen en een onafhankelijk examen te doen. Tijdens het examen wordt er gebruik gemaakt van LOTUS slachtoffers die situaties simuleren. Met het Diploma Eerste Hulp op zak weet je dat goed bent voorbereid op een botbreuk, want je moet het wel écht kunnen!